Kryteria oceniania
Warszawa, 25 sierpnia 2008 r.
Niniejsze Zasady oceniania osiągnięć edukacyjnych z religii rzymskokatolickiej w szkołach publicznych zostały opracowane na podstawie Dyrektorium Kościoła katolickiego w Polsce z20 VI 2001 roku oraz Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 30 IV 2007 roku w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, Dz. U. Nr 130, poz. 906, z 2008 r. Nr 3 poz. 9). Celem Zasad jest udzielenie pomocy katechetom w tworzeniu wymagań edukacyjnych oraz w rozwiązywaniu problemów z zakresu oceniania osiągnięć edukacyjnych i postępów w nauce religii dzieci i młodzieży
§ 1.
Na podstawie § 1 ust. 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562, ze zm.) określa się zasady oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów z religii w publicznych i niepublicznych szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych dla dzieci i młodzieży, w tym w szkołach artystycznych i specjalnych.
§ 2.
Osiągnięcia edukacyjne ucznia, który uczestniczy w zajęciach z religii na podstawie oświadczenia, o którym mowa w § 1 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz. U. Nr 36 poz. 155 ze zm.) podlegają ocenianiu.
Ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia z religii polega na rozpoznawaniu przez nauczyciela religii poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z Podstawy programowej katechezy Kościoła katolickiego w Polsce oraz realizowanego przez nauczyciela programu nauczania, uwzględniającego tę Podstawę.
Ocenianiu nie podlegają praktyki religijne.
§ 3.
Ocenianie osiągnięć edukacyjnych uczniów z religii odbywa się w ramach oceniania wewnątrzszkolnego.
Ocenianie wiadomości i umiejętności ucznia z religii ma na celu:
1) systematyczne informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych oraz o postępach w tym zakresie;
2) udzielanie uczniowi pomocy w samodzielnym planowaniu jego rozwoju;
3) motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce;
4) dostarczenie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach w nauce oraz o specjalnych uzdolnieniach ucznia;
5) umożliwienie nauczycielom religii doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno-wychowawczej.
W przypadku religii ocenianie wewnątrzszkolne obejmuje:
1) formułowanie przez nauczycieli religii wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych ocen śródrocznych i rocznych z tych zajęć;
2) ocenianie bieżące i ustalanie ocen śródrocznych, według skali i w formach przyjętych w danej szkole;
3) przeprowadzanie egzaminów klasyfikacyjnych, o których mowa w § 12;
4) ustalanie ocen rocznych, według skali, o której mowa w § 11 ust. 2;
5) ustalanie warunków i trybu uzyskania oceny rocznej wyższej niż przewidywana;
6) ustalanie warunków i sposobu przekazywania rodzicom (prawnym opiekunom) informacji o postępach i trudnościach ucznia w nauce, zgodnie ze szczegółowymi warunkami i sposobem oceniania wewnątrzszkolnego, określonymi w statucie szkoły.
§ 4.
Nauczyciele religii na początku każdego roku szkolnego informują uczniów oraz ich rodziców (prawnych opiekunów) o:
wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych ocen śródrocznych i rocznych z religii, wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania;
sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów;
warunkach i trybie uzyskania z religii oceny rocznej wyższej niż przewidywana.
§ 5.
Oceny z religii są jawne dla ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów).
Na wniosek ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel religii uzasadnia ustaloną ocenę w sposób określony w statucie szkoły.
Na wniosek ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów) sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania ucznia są udostępniane do wglądu uczniowi lub jego rodzicom (prawnym opiekunom).
§ 6.
Nauczyciel religii jest obowiązany, na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, dostosować wymagania edukacyjne, o których mowa w § 4 pkt 1, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom.
Dostosowanie wymagań edukacyjnych, o których mowa w § 4 pkt 1, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom, następuje także na podstawie opinii niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym niepublicznej poradni specjalistycznej, o której mowa w art. 71b ust. 3b ustawy z 7 IX 1991 roku o systemie oświaty.
W przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania dostosowanie wymagań edukacyjnych, o których mowa w § 4 pkt 1, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia może nastąpić na podstawie tego orzeczenia.
§ 7.
Rezygnację z uczestniczenia w nauce religii składają rodzice (prawni opiekunowie) lub – w przypadku ucznia pełnoletniego – on sam, u dyrektora szkoły. Rezygnacja z uczestniczenia w zajęciach z religii może nastąpić w każdym czasie i traktowana jest jako zmiana oświadczenia, o której mowa w § 1 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz. U. Nr 36 poz. 155 ze zm.).
W przypadku zwolnienia ucznia z zajęć z religii na podstawie zmiany oświadczenia, o której mowa w ust. 1, uczniowi nie ustala się odpowiednio ocen śródrocznych i rocznych, a w dokumentacji przebiegu nauczania nie dokonuje się żadnych wpisów.
§ 8.
W przypadku złożenia oświadczenia, o którym mowa w § 1 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (Dz. U. Nr 36 poz. 155 ze zm.), w klasie programowo wyższej, uczeń jest objęty nauką religii.
Pozytywną ocenę roczną z nauki religii może otrzymać ten uczeń, który w klasie programowo niższej został sklasyfikowany na pozytywną ocenę roczną.
Ocenę pozytywną z poprzedniego roku nauczania może uzyskać, o ile będzie uzupełniać braki w sposób uzgodniony z nauczycielem religii. W takim przypadku, przy ustalaniu ocen śródrocznych i rocznych, nauczyciel uwzględnia również te oceny bieżące, które uczeń uzyskał w wyniku uzupełniania braków. Gdy uzupełnienie braków nie jest możliwe, uczeń może być objęty nauką religii w kolejnym roku szkolnym, po przystąpieniu do egzaminu klasyfikacyjnego wyznaczonego przez dyrektora szkoły.
Egzamin klasyfikacyjny, o którym mowa w ust. 3, przeprowadzany jest na zasadach określonych w § 12 i obejmuje te treści zawarte w programie nauczania, których uczeń nie zrealizował we wcześniejszym toku kształcenia.
§ 9.
Klasyfikacja śródroczna polega na okresowym podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia z religii oraz ustaleniu – według skali określonej w statucie szkoły – oceny śródrocznej z tych zajęć.
Klasyfikację śródroczną uczniów przeprowadza się w terminach określonych w statucie szkoły.
Klasyfikacja roczna, począwszy od klasy I szkoły podstawowej, polega na podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia z religii w danym roku szkolnym oraz ustaleniu oceny rocznej z tych zajęć, według skali, o której mowa w § 11 ust. 2.
Przed rocznym klasyfikacyjnym zebraniem plenarnym rady pedagogicznej nauczyciele religii są obowiązani poinformować ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów) o przewidywanej dla niego ocenie rocznej z religii, w terminie i formie określonych w statucie szkoły.
§ 10.
Oceny śródroczne i roczne z religii ustalają nauczyciele religii.
Ocena roczna z religii nie ma wpływu na promocję do klasy programowo wyższej ani na ukończenie szkoły.
W szkołach (oddziałach) integracyjnych ocenę śródroczną i roczną z religii dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego ustala nauczyciel religii, po zasięgnięciu opinii nauczyciela współorganizującego kształcenie integracyjne, o którym mowa w odrębnych przepisach.
§ 11.
Oceny bieżące i oceny śródroczne z religii ustala się według skali określonej w statucie szkoły.
Oceny roczne z religii ustala się w stopniach według następującej skali:
1) stopień celujący – 6;
2) stopień bardzo dobry – 5;
3) stopień dobry – 4;
4) stopień dostateczny – 3;
5) stopień dopuszczający – 2;
6) stopień niedostateczny – 1.
Oceny śródroczne i roczne z religii nie mają wpływu na ocenę klasyfikacyjną zachowania.
§ 12.
Uczeń może nie być klasyfikowany z religii, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia oceny śródrocznej lub rocznej z powodu nieobecności ucznia na tych zajęciach przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na religię w szkolnym planie nauczania.
Termin egzaminu klasyfikacyjnego z religii uzgadnia się z uczniem i jego rodzicami (prawnymi opiekunami).
Egzamin klasyfikacyjny z religii przeprowadza się w formie pisemnej i ustnej.
Egzamin klasyfikacyjny z religii przeprowadza nauczyciel religii w obecności innego nauczyciela religii wskazanego przez dyrektora szkoły.
W czasie egzaminu klasyfikacyjnego z religii mogą być obecni – w charakterze obserwatorów – rodzice (prawni opiekunowie) ucznia.
Z przeprowadzonego egzaminu klasyfikacyjnego z religii sporządza się protokół zawierający w szczególności:
1) imiona i nazwiska członków komisji, o których mowa w ust. 4,
2) termin egzaminu klasyfikacyjnego;
3) zadania (ćwiczenia) egzaminacyjne;
4) wyniki egzaminu klasyfikacyjnego oraz uzyskane oceny.
Do protokołu dołącza się pisemne prace ucznia i zwięzłą informację o ustnych odpowiedziach ucznia. Protokół stanowi załącznik do arkusza ocen ucznia.
W przypadku nieklasyfikowania ucznia z religii w dokumentacji przebiegu nauczania zamiast oceny wpisuje się „nieklasyfikowany”.
Fakt nieklasyfikowania ucznia z religii nie ma wpływu na promocję do klasy programowo wyższej ani na ukończenie szkoły.
§ 13.
Ustalona przez nauczyciela religii albo uzyskana w wyniku egzaminu klasyfikacyjnego ocena roczna z religii jest ostateczna, z zastrzeżeniem ust. § 14.
§ 14.
Uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) mogą zgłosić zastrzeżenia do dyrektora szkoły, jeżeli uznają, że ocena roczna z religii została ustalona niezgodnie z zasadami dotyczącymi trybu ustalania tej oceny. Zastrzeżenia mogą być zgłoszone w terminie 7 dni od dnia zakończenia zajęć dydaktyczno-wychowawczych.
W przypadku stwierdzenia, że ocena roczna z religii została ustalona niezgodnie z zasadami dotyczącymi trybu ustalania tej oceny, dyrektor szkoły powołuje komisję, która przeprowadza sprawdzian wiadomości i umiejętności ucznia, w formie pisemnej i ustnej, oraz ustala ocenę roczną.
Termin sprawdzianu, o którym mowa w ust. 2 uzgadnia się z uczniem i jego rodzicami (prawnymi opiekunami).
W skład komisji wchodzą:
1) dyrektor szkoły albo nauczyciel zajmujący w tej szkole inne stanowisko kierownicze – jako przewodniczący komisji,
2) nauczyciel religii prowadzący zajęcia z religii, który ocenę ustalił,
3) jeden lub dwóch nauczycieli religii z danej lub innej szkoły tego samego typu, prowadzących zajęcia z religii.
Nauczyciel, o którym mowa w ust. 4 pkt. 2, może być zwolniony z udziału w pracy komisji na własną prośbę. W takim przypadku dyrektor szkoły powołuje innego nauczyciela prowadzącego zajęcia z religii, z tym, że powołanie nauczyciela zatrudnionego w innej szkole następuje w porozumieniu z dyrektorem tej szkoły.
Ustalona przez komisję ocena roczna z religii nie może być niższa od ustalonej wcześniej oceny. Ocena ustalona przez komisję jest ostateczna.
Z prac komisji sporządza się protokół zawierający w szczególności:
1) skład komisji,
2) termin sprawdzianu, o którym mowa w ust. 2,
3) zadania (pytania) sprawdzające,
4) wynik sprawdzianu oraz ustaloną ocenę;
Protokół stanowi załącznik do arkusza ocen ucznia.
Do protokołu, o którym mowa w ust. 7, dołącza się pisemne prace ucznia i zwięzłą informację o ustnych odpowiedziach ucznia.
Uczeń, który z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpił w wyznaczonym terminie do sprawdzianu, o którym mowa w ust. 2, może przystąpić do niego w dodatkowym terminie wyznaczonym przez dyrektora szkoły.
§ 15.
Uczeń, który nie uzyskał oceny rocznej z religii lub uzyskał roczną ocenę niedostateczną powinien uzupełnić braki w następnym roku szkolnym, w formach i terminie ustalonych przez nauczyciela religii.
Przy uzupełnianiu braków przepis § 8 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
§ 16.
Oceną końcową z religii, wpisywaną na świadectwie ukończenia szkoły, jest ocena roczna uzyskana przez ucznia w klasie programowo najwyższej w danym typie szkoły.
+ Kazimierz Nycz
Przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego
Konferencji Episkopatu Polski
Kryteria oceniania z katechezy w roku szkolnym 2015/2016
1. Ocena NIEDOSTATECZNY
Katechizowany:
• Wykazuje rażący brak wiadomości programowych.
• Cechuje się brakiem jedności logicznej między wiadomościami.
• Prezentuje zupełny brak rozumienia uogólnień i nieumiejętność wyjaśniania zjawisk.
• Wykazuje zupełny brak umiejętności stosowania wiedzy.
• Podczas przekazywania informacji popełnia bardzo liczne błędy.
• Cechuje się rażąco niepoprawnym stylem wypowiedzi.
• Nie wykazuje się znajomością pacierza.
• Nie posiada zeszytu lub dość często nie przynosi go na lekcję.
• Lekceważy przedmiot.
• Nieodpowiednio zachowuje się na lekcji.
• Opuszcza lekcje religii.
• Inne uwarunkowania indywidualne ucznia wskazujące na ocenę niedostateczną.
2. Wymagania konieczne - uwarunkowania osiągania oceny DOPUSZCZAJĄCY
Katechizowany:
• Opanował konieczne pojęcia religijne.
• Wykazuje się luźno zestawionym poziomem wiadomości programowych.
• Prezentuje mało zadawalający poziom postaw i umiejętności.
• Wykazuje brak rozumienia podstawowych uogólnień.
• Cechuje się brakiem podstawowej umiejętności wyjaśniania zjawisk.
• Nie potrafi stosować wiedzy, nawet przy pomocy nauczyciela.
• Podczas przekazywania wiadomości popełnia liczne błędy, wykazuje niepoprawny styl wypowiedzi, posiada trudności w wysławianiu się.
• Prowadzi zeszyt.
• Ma problemy ze znajomością pacierza.
• Wykazuje poprawny stosunek do religii.
• Inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące na ocenę dopuszczającą
3. Wymagania podstawowe - uwarunkowania osiągania oceny DOSTATECZNY
Katechizowany:
• Opanował łatwe, całkowicie niezbędne wiadomości, postawy i umiejętności.
• Prezentuje podstawowe treści materiału programowego z religii.
• Wykazuje się wiadomościami podstawowymi, połączonymi związkami logicznymi.
• Dość poprawnie rozumie podstawowe uogólnienia oraz wyjaśnia ważniejsze zjawiska z pomocą nauczyciela.
• Potrafi stosować wiadomości dla celów praktycznych i teoretycznych przy pomocy nauczyciela.
• W przekazywaniu wiadomości z religii popełnia niewielkie i nieliczne błędy.
• Odznacza się małą kondensacją wypowiedzi.
• Wykazuje się podstawową znajomością pacierza.
• W zeszycie ucznia sporadyczne braki notatek, prac domowych.
• Prezentuje przeciętną pilność, systematyczność i zainteresowanie przedmiotem.
• Inne możliwości indywidualne ucznia wskazujące na ocenę dostateczną.
4. Wymagania rozszerzające - uwarunkowania osiągania oceny DOBRY
Katechizowany:
• Spełnia wymagania określone w zakresie oceny dostatecznej.
• Opanował materiał programowy z religii.
• Prezentuje wiadomości powiązane związkami logicznymi.
• Poprawnie rozumie uogólnienia i związki między nimi oraz wyjaśnia zjawiska inspirowane przez nauczyciela.
• Stosuje wiedzę w sytuacjach teoretycznych i praktycznych.
• Wykazuje się dobrą znajomością pacierza.
• W zeszycie ma wszystkie notatki i prace domowe.
• Podczas lekcji posiada określone pomoce (podręcznik, zeszyt i inne)
i korzysta z nich.
• Systematycznie uczestniczy w zajęciach religii.
• Jest zainteresowany przedmiotem.
• Wykazuje się dobrą umiejętnością zastosowania zdobytych wiadomości.
• Postawa ucznia nie budzi wątpliwości.
• Stara się być aktywnym podczas lekcji.
• Inne osiągnięcia indywidualne ucznia promujące ocenę dobrą ( udział w rekolekcjach parafialnych).
5. Wymagania dopełniające - warunkowania osiągania oceny BARDZO DOBRY
Katechizowany:
• Spełnia wymagania określone w zakresie oceny dobrej.
• Opanował pełny zakres wiedzy, postaw i umiejętności określony poziomem nauczania religii.
• Prezentuje poziom wiadomości powiązanych ze sobą w logiczny układ.
• Umiejętnie wykorzystuje wiadomości w teorii i praktyce bez ingerencji nauczyciela.
• Wykazuje się właściwym stylem wypowiedzi.
• Odznacza się pełną znajomością pacierza.
• Wzorowo prowadzi zeszyt i odrabia prace domowe.
• Aktywnie uczestniczy w religii.
• Postępowanie nie budzi żadnych zastrzeżeń.
• Jest pilny, systematyczny, zainteresowany przedmiotem.
• Odpowiedzialnie włącza się w dynamikę i przeżycia roku liturgicznego.
• Stara się być świadkiem wyznawanej wiary.
• Inne możliwości indywidualne ucznia promujące ocenę bardzo dobrą (rekolekcje parafialne, droga krzyżowa, różaniec, nabożeństwo majowe) .
6. Wymagania ponadprogramowe - warunkowania osiągania oceny CELUJĄCY
Katechizowany:
• Spełnia wymagania określone w zakresie oceny bardzo dobrej.
• Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program religii własnego poziomu edukacji.
• Prezentuje treści wiadomości powiązane ze sobą w systematyczny układ.
• Samodzielnie posługuje się wiedzą dla celów teoretycznych i praktycznych.
• Wykazuje się właściwym stylem wypowiedzi, swobodą w posługiwaniu się terminologią przedmiotową i inną.
• Angażuje się w prace pozalekcyjne (np. gazetki religijne, montaże sceniczne, pomoce katechetyczne itp.).
• Uczestniczy w konkursach wiedzy religijnej.
• Jego pilność, systematyczność, zainteresowanie, stosunek do przedmiotu nie budzi żadnych zastrzeżeń.
• Poznane prawdy wiary stosuje w życiu.
• Inne osiągnięcia indywidualne ucznia promujące ocenę celującą )